نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 1095 )
ســوره 21 : انبیاء ( مـکّــی ـ 112 آیه دارد ـ جزء هفـدهـم ـ صفحه 322 )
( قسمــت ســوّم )
آفـاقِ دل
( جزء هفدهــم صفحــه 322 آیه 7 )
بسم الله الرحمن الرحیم
وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَکَ إِلاَّ رِجَالًا نُّوحِی إِلَیْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ
ترجمــه لفظــی آیــــه شریفـه :
و پیش از تو [نیز] جز مردانى را که به آنان وحى مى کردیم گسیل نداشتیم
اگر نمى دانید از پژوهندگان کتابهاى آسمانى بپرسید
نگاهی ادبی و عرفانی به آیــه :
این آیت اشارت است به علم شریعت ؛
که آدمیان بدان مکرّم و محترم ،
و دانایان در دو جهان عزیز و مفخّم ،
از حقّ شنیده در تنزیل ،
از مصطفی(ص) شنیده در بلاغ ،
از استادان آموخته به تلقین ،
مهمتر از علم شریعت ؛ علم حقیقت است !
چرا که علم شریعت آموختنی ؛
ولی علم حقیقت ؛ یافتنی است !
علم شریعت ؛ به تلقین است !
و علم حقیقت از نور یقین است !
علم حقیقت ؛ آفتابی است که ؛
آدمی به نور عزّت ؛ از آفاقِ دل بیند !
و با آن ذات نبوّت و رسالت بشناسد .
... فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ ...
گویند : اهل ذکر ؛ اهل قرآن اند ؛
که در مبانی و معانیِ آن نظر کرده ؛
و به لطایف و حقایقِ آن راه برده ،
و به احکام و مواعظ آن آگاه ،
و ربّ عزّت ؛ دل های آنان را به نور حکمت روشن گردانیده ؛
و چراغ معرفت در باطن ایشان افروخته ،
و مؤمنان به چراغِ دانشِ ایشان ؛ راه حقّ یافته ،
شواهد عزّت و دلائل حکمت ؛
بر ایشان کشف گشته است .
از حضرت امام رضا(ع) نقل شده که امام(ع) به آن کسانی که آیه فوق را به دانشمندان یهود و نصاری تفسیر کرده اند خرده می گیرند و می فرمایند : سبحان اللّه مگر چینین چیزی ممکن است ؟ اگر ما به علمای یهود و نصاری مراجعه کنیم مسلماً آنها ما را به مذهب خود دعوت می کنند ! سپس فرمودند : مـــــــــــــا اهـــــــل ذکـــــــــــــر هستیم.
روایت در صدد نفی انحصار است، معنای روایت این است که اگر مشرکان عصر پیامبر(ص) برای آگاهی از این مسئله که پیامبران خدا از جنس بشر بودند وظیفه داشتند به آگاهان اهل کتاب مراجعه کنند مفهومش این نیست که تمام مردم در هر زمانی باید به آنها مراجعه نمایند بلکه هر مسئله ای در هر زمانی باید از آگاهان نسبت به آن مسئله پرسید.
از مصادیق بارز و بی تردید " اهـــــــــل ذکــــــــر " امامـــــــان معصــــــــوم (ع) هستند. آنها هستند که مردم در هر زمینه ای که بخواهند می توانند از آنها بپرسند و بهـــــــــره بگیرند
از حضرت امام رضـــــــا(ع) پرسیدند : اهل ذکر چه کسانی هستند ؟
حضرت در پاسخ فرمود: « نحن اهل الذکر و نحن المسؤولون ؛ ما اهل ذکریم و از ما باید سؤال شود ».
همچنین در روایتی از حضرت امام محمد باقر علیه السلامدر تفسیر این آیه شریفه رسیده است:
« الذکر القرآن و ان الرسول اهل الذکر وهم المسئولون ؛
ذکر قرآن است و اهل بیت پیامبر(ص) اهل ذکرند از آنها باید سؤال کرد.»
در زیارت جامعه کبیره می خوانیم :
« اَلسَّلامُ عَلَی الاَْئِمَّه الدُّعاه ... وَ اَهْلِ الذِّکْرِ... »
« سلام بر امامان دعوت کننده (بحق) ... و سلام بر شما امامان که اهــل ذکــــر هستید ... »
موضوع :